Hạt đười ươi là gì và quả đười ươi có tác dụng gì?

October 22, 2021

Ngày nay, hạt đười ươi có lẽ đã không còn quá xa lạ với chúng ta. Trong dân gian, quả đười ươi được dùng hỗ trợ điều trị mụn nhọt, thanh nhiệt, giải độc cơ thể, viêm họng, mụn nhọt,…Bên cạnh đó, Hạt đười ươi rất dễ sử dụng, an toàn và không hề có tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, quả đười ươi còn có tác dụng chữa những bệnh khác như gai cột sống,sỏi thận và trong y học cổ truyền Việt Nam coi như một vị thuốc quý chữa bệnh hiệu quả. Vậy quả đười ươi là gì? Quả đười ươi có tác dụng gì? Công dụng của quả đười ươi là gì?

Quả đười ươi là gì?

Để tìm hiểu quả đười ươi có tác dụng gì thì ta hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm mô tả của cây đười ươi nhé!

Quả đười ươi thuộc họ trôm, có tên khoa học là Sterculia lychnophora Hance. Quả đười ươi có nhiều tên gọi khác nhau như đại hải tử, an nam tử, đại hồng quả, đại hải,…

Cây đười ươi là một loại cây gỗ lớn mọc thẳng,có chiều cao lên đến 40m, thân cây rộng, đường kính có thể lên tới 1m. Cây lâu năm thường xanh, vỏ màu nâu xám, có vết nứt và có bẹ lá dày.

Hình dạng và kích thước của lá cây đười ươi thay đổi từ hình bầu dục rộng đến hình trứng hoặc hình elip, thuôn dài. Kích thước dài 8-40 cm, rộng 7-30 cm, có khóa nông, cụt, gốc thon tròn đến rộng. Lá thường sẽ hơn hoặc nhọn ở đỉnh, có vân, có 6-11 cặp gân phụ và cuống lá dài phồng ở 2 đầu.

Cây đười ươi thường ra hoa không đều, có hoa đơn nở thành từng chùm hoa màu trắng xanh. Nó thường nở hoa từ tháng Giêng đến tháng Tư. Quả nang dài khoảng 20 cm, rộng 5 cm. Lúc đầu quả có màu vàng lục và khi quả chín có màu nâu. Bên trong quả chứa duy nhất một hạt hình bầu dục, có màu nâu, nhăn nheo, dài 3 cm, đường kính 1,5-2 cm. Hạt đười ươi hay còn được gọi là hạt ươi thường được thu hoạch tự nhiên được sử dụng để làm đồ uống hoặc dùng làm thuốc khá phổ biến.

Loại cây này đã được phát triển rộng rãi và chỉ nở hoa 1-3 năm một lần. Do đó, số lượng cây trưởng thành rất ít. Loại cây này rất đặc biệt chỉ kết trái 4 năm một lần. Vì vậy, loại hạt này rất hiếm, nó không chỉ là dược liệu mà còn là thức uống bổ dưỡng, hấp dẫn, có tác dụng giúp thanh nhiệt, giải độc.

Khu vực phân bố

Quả đười ươi phân bố chủ yếu ở các nước khu vực Đông Nam Á, như Việt Nam, Lào, Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan,…

Ở Việt Nam, có hai vùng có sản lượng đười ươi cao nhất, đó là vùng trung tâm Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Định, Trà Bồng và Sơn Trà.

Khu vực lớn thứ hai là khu vực phía Nam, loại quả này được trồng với số lượng lớn tại Khu bảo tồn Cát Tiên, Vũng Tàu, Đồng Nai hoặc ở các tỉnh Kon Tum, Lâm Đồng, Gia Lai cũng được trồng phổ biến.

Do nhiều yếu tố khách quan khác nhau mà quả đười ươi ở các tỉnh Nam Bộ nhỏ hơn trái đười ươi ở các tỉnh miền Trung trung Bộ.

Thu hái, chế biến – Quả đười ươi có tác dụng gì?

Bốn năm một lần, cây đười ươi mới cho quả chín 1 lần vào tháng 7-8 hàng năm và đây cũng là thời điểm tốt nhất để thu hoạch hạt.

Theo cách thu hoạch của người dân, hạt đười ươi được chia thành hai loại khác nhau, bao gồm:

Hạt đười ươi bay: Quả khi trên cây rụng xuống đất. Chúng được nhặt về sử dụng, loại này có giá trị cao nhất và tương đối hiếm.

Hạt đười ươi non và già: Quả non và già được hái trực tiếp từ cây sẽ được đem sấy khô hoặc phơi nắng. Chúng thường có màu đen sẫm, sau khi ngâm nước, chúng nhỏ và không nở, dược tính không cao.

Phân loại hạt đười ươi

Hạt đười ươi rất tốt cho sức khỏe và chủ yếu được chia thành hai loại là hạt đười ươi và hạt đười ươi trâu, mỗi loại có những đặc điểm cụ thể như sau:

Hạt đười ươi bay sẻ: Một số lượng lớn hạt đười ươi được trồng ở vùng Đồng Nai, Việt Nam. Các hạt nhỏ và có màu hơi vàng đặc trưng, vỏ hạt mọng và sẽ nở nhanh khi ngâm trong nước.

Hạt đười ươi bay trâu: Thứ hai là hạt đười ươi bay trâu, loại này xuất hiện với số lượng lớn ở tỉnh Quảng Nam. Hạt đười ươi thì hiếm hơn, hơi dài và có kích thước lớn hơn. Quả khi chín có màu vàng sẫm, vỏ mỏng.

Mỗi hạt đười ươi có đặc điểm, kích thước và màu sắc khác nhau nhưng về giá trị dinh dưỡng thì vẫn đảm bảo đầy đủ tốt cho sức khỏe.

Giá trị dinh dưỡng trọng quả đười ươi

Trước khi tìm hiểu quả đười ươi có tác dụng gì, trước hết chúng ta hãy cùng tìm hiểu một số chất dinh dưỡng có trong hạt đười ươi nhé. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, trong hạt đười ươi có:

Hàm lượng chất béo chiếm 2,98%

Tinh bột

Axít oleic

Axit linoleic

Đường tự nhiên

Ngoài ra, còn có nhiều thành phần khác giúp tăng sức đề kháng và bồi bổ cơ thể, có khả năng đáp ứng đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Hạt đười ươi nếu được bổ sung vào thực đơn hàng ngày sẽ mang lại nhiều lợi ích tích cực cho cơ thể.

Trong đông y quả đười ươi có tác dụng gì?

Hạt đười ươi có vị ngọt nhẹ, có tính mát, không độc có tác dụng làm đẹp da, trị mụn nhọt, sỏi thận, viêm đường tiết niệu, chảy máu cam, viêm họng hạt, viêm họng mãn tính, táo bón, thanh nhiệt giải độc, điều hòa thân nhiệt, đau nhức xương khớp, gai cột sống,…

Trong y học hiện đại quả đười ươi có tác dụng gì?

Hạt đười ươi có khả năng kháng khuẩn và ngăn ngừa vi khuẩn có hại, có tác dụng chữa các bệnh ngoài da rất hiệu quả. Các tổn thương trên bề mặt da sẽ nhanh chóng phục hồi, giúp da căng bóng và mịn màng hơn.

Đau nhức xương khớp sẽ thuyên giảm những cơn đau dai dẳng khi dùng quả đười ươi, đau khớp do các chất như glucose, arabinose hay pentose,… Đặc biệt là chứng đau đầu gối, mỏi cổ ở người già. .

Đười ươi chữa được những bệnh gì? Y học hiện đại cũng đã chứng minh được công dụng tuyệt vời của nó trong việc kiểm soát các triệu chứng bệnh rối loạn thần kinh. Do đó, sử dụng lâu dài sẽ giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn, hạn chế cơn đau bàng quang, hạn chế tình trạng đi tiểu đêm nhiều lần và giúp ngủ ngon hơn.